Paulina Dobrowolska
psychodietetyczka dla mam i dzieci

Czy musy owocowe w tubkach są zdrowe?

Tubki owocowe zawładnęły naszym rynkiem. Nie ma się co dziwić - są bardzo wygodną opcją na przekąskę, zajmują mało miejsca i łatwo je podać. Reklamowane są jako super zdrowe przekąski oraz źródło owoców i warzyw, które mogą zastąpić dzieciom drugie śniadanie i podwieczorek. Czy na pewno tak jest? Przyjrzyjmy się im!

musy owocowe dla dzieci.png

Musy w tubkach to zdrowa przekąska? Niekoniecznie!

Na sam początek podstawa: Musy owocowe to nie to samo co owoce. Przede wszystkim zawierają więcej cukrów prostych, mniej błonnika i witamin. Często na musach znajdziemy napis „bez dodatku cukru”, co sprawia, że częściej po nie sięgamy - no bo zdrowe. Tymczasem skład musów owocowych to głównie cukry – aż 88,9%! - nawet jeśli są z owoców i warzyw i nie zawierają dodatkowego źródła cukru. Przekąski te robione są głównie z przecierów. Co to znaczy?

Owoc w całości, oprócz cukrów, zawiera błonnik, witaminy i minerały. Błonnik sprawia, że posiłek nas syci, dłużej go trawimy, dzięki czemu jest wolniejszy wyrzut glukozy do krwi. Musy owocowe / owocowo - warzywne robione z przecierów czy zagęszczonych soków, pozbawione są błonnika (oraz części witamin i minerałów) - co sprawia, że poziom cukru we krwi podnosi się bardzo szybko! Dodatkowo, taką małą przekąską zazwyczaj dzieci się nie najadają, więc często podawane są 2-3 tubki na raz.

Co gorsze, niektóre musy zawierają dodatkowe ukryte źródła cukru! To np. koncentrat soku jabłkowego, winogronowego, fruktoza, melasa.

Ale się czepiam tego cukru :P No tak. Obecnie dzieci spożywają go zdecydowanie za dużo, dodawany jest do wielu produktów a zbyt duża jego ilość w diecie może prowadzić do nadmiernej masy ciała, próchnicy oraz wielu chorób metabolicznych. A przypomnę tylko, że polskie dzieci są obecnie najszybciej tyjącymi dziećmi w Europie! Zatem powiedzmy to głośno: musy owocowe/ owocowo - warzywne to przetworzone owoce / warzywa. A my chcemy, aby w naszym codziennym żywieniu było jak najmniej produktów przetworzonych.

tubki owocowe są zdrowe.png

Musy w tubkach a ekspozycja na owoce i warzywa

Tubki owocowe często podawane są małym dzieciom i niemowlakom, które dopiero poznają smaki i uczą się jeść. Nauka jedzenia to proces. Dzieci potrzebują wielu prób - nawet kilkudziesięciu, aby poznać i spróbować dany produkt. Podając musy owocowe dziecko zawsze widzi mus. I to, że będzie tam marchew, mango czy brokuł, nie znaczy, że dziecko zje ten produkt, gdy zobaczy go na talerzu! Dlaczego? Bo mus to mus. Dla dziecka nie ma to nic wspólnego z marchewką, nawet jeśli ona jest w środku.

A więc: podając musy, nie oswajamy dziecka z produktami, z których jest on zrobiony. Zobacz:

Gdy podajesz owoce: banan, maliny, jabłka - dziecko widzi jak wyglądają owoce. Różne owoce to urozmaicenie posiłków dla dziecka

Gdy podajesz mus - dziecko widzi mus! W ten sposób nie uczymy dziecko różnorodności ani nie oswajamy z wyglądem warzyw czy owoców.

Musy owocowe, czy owocowo - warzywne nie mogą nam zastąpić owoców i warzyw w kawałkach!

Częste podawanie musów podczas rozszerzania diety może negatywnie wpływać na zdobywanie umiejętności jedzenia. Podczas rozszerzania diety uczymy dzieci :

  • jak wygląda posiłek
  • jak pachnie posiłek
  • jeść (a nie ssać)
  • gryźć, rzuć
  • następuje interakcja z jedzeniem (dotyk, tekstura)

Co się dzieje, gdy dziecko je mus z tubki? Wsysa zawartość, bez zdobywania umiejętności żucia, gryzienia, poznawania wyglądu owoców i warzyw.

Ponadto, inaczej odbieramy sytość z pokarmów stałych a inaczej z płynnych. Musy i soki sprzyjają przejadaniu się. 1 jabłko do zjedzenia jest ok, a 3 na raz? To już trudniej. A z musem owocowym dziecko wciąga znacznie więcej cukrów prostych - 1 mała tubka to 10-15g cukru (2-3 łyżeczki!)

musy w tubkach.png

Jakie musy owocowe wybierać?

W sklepach dostępnych jest mnóstwo musów w tubkach.

  1. owocowe
  2. owocowo - warzywne
  3. owocowe z dodatkiem jogurtu, płatków, orzechów

Które z tych musów będą najlepszą opcją na solową przekąskę? Te z dodatkiem źródła tłuszczu (orzechy, olej) lub białka (jogurt, strączki). Białko i tłuszcz sprawiają, że posiłek staje się bardziej wartościowy, dłużej syci i zalega w żołądku, przez co nie podnosi drastycznie poziomu glukozy we krwi. Jeśli używasz musów naprawdę rzadko - owocowe też będą ok . Pamiętaj - wszystko zależy od całokształtu żywienia!

Czy warto podawać musy owocowe dzieciom?

Nie zabronię Wam tych musów i też nie jest to moim celem :) Sama z nich sporadycznie korzystam, bo są wygodne, pasteryzowane (dzięki czemu są trwałe) i potrafią pomóc w chwilach kryzysu. Natomiast mam pewien problem z tym, jak są one reklamowane i jaki przekaz idzie do rodziców oraz dzieci - jako codzienny, naturalny i zdrowy posiłek, który może zastąpić owoce i warzywa. Ale tak nie jest. Musy owocowe nie zastąpią nam owoców i warzyw w diecie. Zachęcam Was do popatrzenia na mus jako na przekąskę / słodycz, na które również jest miejsce w naszym żywieniu, ale w mniejszej ilości!

dzieci jedzą owoce.png

Jak podawać mus owocowy?

Jeśli już wiecie, że musy owoce mają więcej wspólnego ze słodyczami niż z owocami, to teraz kilka wskazówek jak wkomponować tubki owocowe w nasze żywienie:

  • maluchowi wyciśnij do miseczki i daj łyżeczkę (lub podaj na łyżeczce). Jest to lepsza opcja niż wysysanie go
  • traktuj je jako alternatywa, pomoc w trudnym dniu, odciążeniu Ciebie
  • jeśli masz możliwość, podaj jako dodatek do jogurtu lub razem z orzechami (mamy białko i tłuszcz - pełnowartościowy posiłek)
  • jeśli masz możliwość, wybieraj świeże, nieprzetworzone produkty

Moje dziecko chce jeść tylko musy owocowe!

Co robić, gdy dziecko nie chce jeść warzyw i owoców, ale musy chętnie zjada? Po pierwsze, zastanów się - dlaczego je podajesz?

  • Czy boisz się, że dziecko nie zje czegoś innego?
  • Na rozładowanie emocji?
  • Czy z wygody, braku mocy, braku pomysłu na przekąski?

Jeśli tubki owocowe podawane są często, dziecko przyzwyczaja się do słodkiego smaku i wygody - więc chętniej zje mus niż cały owoc, który wymaga gryzienia i żucia ;)

Jeśli widzisz, że dziecko może mieć trudność ze stałymi produktami, dlatego chętniej zjada musy, przeciery i zupy - skonsultuj się ze specjalistą, aby znaleźć źródło problemu. To pomoże w poszerzeniu gamy produktów.

Jeśli nie ma problemów z gryzieniem, ale nie chce jeść owoców/warzyw w kawałkach, tylko w postaci musu - tu wchodzi oswajanie i ekspozycja! Ograniczenie ilości tubek a w zamian podawanie owoców / warzyw - różnych formach, kształtach i konsystencjach. Pamiętaj, że początki mogą być trudne. Daj czas sobie i dziecku na zmiany.

  • Czy tubka może zastąpić podawanie owoców i warzyw? NIE
  • Czy polecam podawanie musów owocowych codziennie? NIE
  • Czy musy w tubkach zastąpią nam zbilansowany posiłek? NIE
  • Czy jest to fajna opcja na uratowanie matczynych nerwów w kryzysowy dzień? TAK!
musy warzywno owocowe.png

Tak, wiem. Trudno się w tym wszystkim połapać, jak z każdej strony atakują nas reklamy a opakowania sugerują, że mus to super posiłek dla dzieci. Dlatego Was edukuję. Abyście były świadome i nie dały się naciąć na triki producentów ❤️

Podsumowując: tubki owocowe to produkty o dość niskiej wartości odżywczej, składające się głównie z cukrów prostych. Dzieci powinny spożywać zróżnicowane, gęsto odżywcze posiłki, które dostarczą im kluczowych witamin i minerałów.

Wiecie, że jestem daleka od zakazów w żywieniu. Na wszystko jest miejsce na naszych talerzach. Liczy się RÓWNOWAGA. Budujmy zdrowe nawyki u dzieci - to baza, która z nami zostaje.